مقایسه مدل های ارتفاعی ارتومتریک و ژئومتریک

در برداشت های زمینی با استفاده از RTK-GPS، دو نوع ارتفاع مورد استفاده قرار می گیرند: ارتفاع ژئومتریک (بیضوی) و ارتفاع ارتومتریک (نسبت به ژئوئید).

ارتفاع ژئومتریک (بیضوی): این ارتفاع، فاصله یک نقطه تا سطح بیضوی مرجع است که یک مدل ریاضی از شکل زمین است. ارتفاع بیضوی با استفاده از گیرنده های GPS تعیین می شود[2].
ارتفاع ارتومتریک: این ارتفاع، فاصله یک نقطه تا سطح ژئوئید است که یک سطح هم پتانسیل گرانشی است و تقریباً منطبق بر سطح متوسط دریاها است. ارتفاع ارتومتریک، ارتفاعی است که در نقشه ها و برای کاربردهای مهندسی استفاده می شود.

برای تبدیل ارتفاع بیضوی به ارتفاع ارتومتریک، نیاز به دانستن ارتفاع ژئوئید (N) در آن نقطه است. رابطه بین این سه ارتفاع به صورت زیر است:

H = h – N

که در آن:

H ارتفاع ارتومتریک
h ارتفاع بیضوی
N ارتفاع ژئوئید

سازمان نقشه برداری کشور، یک سایت ویژه (irg2016.ir) برای تعیین ارتفاع ارتومتریک از روی ارتفاع بیضوی برای نقاط مختلف کشور راه اندازی کرده است[5]. در این سایت، با وارد کردن مختصات نقطه و ارتفاع بیضوی، می توان ارتفاع ارتومتریک را با تصحیح ارتفاع ژئوئید به دست آورد.

اهمیت این روش برداشت برای برداشتهای سامانه شمیم:

سامانه شمیم (شبکه ملی یکپارچه تعیین موقعیت) یک سامانه تعیین موقعیت دقیق است که بر اساس گیرنده های GPS کار می کند. در برداشتهای سامانه شمیم، دقت ارتفاعی بسیار مهم است. از آنجایی که گیرنده های GPS ارتفاع بیضوی را ارائه می دهند و ارتفاع ارتومتریک مورد نیاز است، استفاده از مدل های ژئوئید و روش های تبدیل ارتفاع برای دستیابی به دقت مطلوب ضروری است.

با استفاده از RTK-GPS و تصحیحات دقیق ژئوئید، می توان ارتفاع ارتومتریک را با دقت بالا تعیین کرد و از آن در برداشتهای سامانه شمیم استفاده کرد. این امر به بهبود دقت و کیفیت داده های مکانی تولید شده توسط سامانه شمیم کمک می کند. شایان ذکر است برای استفاده از RTK، در برداشت مختصات نقاط، پرواز در زمین های باز و در فاصله دو یا سه کیلومتری از ایستگاه زمینی ایده آل است و دقت بالایی دارد.